So sánh dây dẫn điện và dây cáp điện: Đặc điểm, phân loại và ứng dụng

1.1 Dây dẫn điện là gì?

Dây dẫn điện (wire) là một lõi dẫn điện, có thể được bọc cách điện hoặc ở dưới dạng dây trần, thường làm từ đồng hoặc nhôm. Lớp cách điện là lớp nhựa bao trực tiếp bên ngoài lõi dẫn điện. Trong nhiều trường hợp, thuật ngữ “wire” có thể hiểu tương đương với “lõi dẫn có cách điện”.

Tiết diện dây dẫn điện thường được xác định bằng chỉ số AWG hoặc đơn vị mm². Trong đó, AWG là hệ thống quy chuẩn dùng để xác định độ dày của dây dựa trên đường kính lõi dẫn. Chỉ số AWG càng nhỏ thì đường kính dây càng lớn, và khả năng chịu dòng điện càng lớn.

AWG thường áp dụng cho dây lõi đặc (solid), nhưng cũng có thể dùng cho dây bện nhiều sợi (stranded) hoặc cáp. Trong các trường hợp này, chỉ số AWG sẽ được hiểu là đường kính của tổng tiết diện lõi dẫn.

Tìm hiểu về ý nghĩa của chỉ số AWG đối với dây dẫn điện và dây cáp điện

1.2 Chức năng của dây dẫn điện

Chức năng chính của dây dẫn điện là tạo ra đường dẫn có điện trở thấp để dòng electron di chuyển từ nguồn điện đến tải, giúp hoàn thành mạch và đảm bảo quá trình truyền tải năng lượng. Dây điện đóng vai trò kết nối các thiết bị như công tắc, ổ cắm, thiết bị điện, hỗ trợ phân phối điện năng một cách an toàn và kiểm soát trong hệ thống điện.

1.3 Phân loại dây dẫn điện

Hai loại dây dẫn điện phổ biến là dây lõi đặc (solid) và dây lõi mềm/bện sợi (stranded):

• Dây lõi đặc (Solid): Lõi dẫn được bện thành một sợi duy nhất, mảnh và có thể uốn ở mức độ nhất định. Dây lõi đặc có điện trở thấp, độ bền cơ học cao hơn so với dây bện và thường được sử dụng trong ứng dụng tần số cao hoặc các hệ thống cố định.
• Dây lõi bện (Stranded): Được tạo thành từ nhiều sợi lõi cứng nhỏ xoắn hoặc bện lại với nhau. Dây lõi bện thường được bọc cách điện và linh hoạt hơn nhiều so với dây lõi đặc. Chúng được dùng phổ biến trong không gian chật hẹp hoặc các ứng dụng cần uốn cong thường xuyên.

Cả hai loại dây đều có thể được sử dụng trong cấu trúc cáp và có thể được bọc vỏ bảo vệ hoặc cách điện tùy theo yêu cầu ứng dụng.

Một loại dây dẫn khác cũng được sử dụng phổ biển là dây mạ thiếc. Quá trình mạ thiếc được thực hiện bằng cách phủ thiếc lên bề mặt dây, tạo ra lớp bảo vệ chống lại các tác động môi trường, tăng khả năng hàn và ngăn ngừa oxy hóa.

Một số sản phẩm dây đồng mạ thiếc của HELUKABEL như: SOLARFLEX®-X H1Z2Z2-K NTS, THERMFLEX® 180 EWKF, TRAYCONTROL® 300-C TP, HELUDATA® TRONIC-CY 2464 / 300 GREY / HELUDATA® TRONIC-CY 2464 / 300 BLACK…

1.5 Phân biệt dây pha, dây trung tính, dây tiếp địa

Trong hệ thống điện xoay chiều (AC), 3 thuật ngữ khác về dây điện thường gặp là dây pha (phase wire), dây trung tính (neutral wire), và dây tiếp địa (ground wire). Sự khác nhau giữa 3 loại dây này như sau:

Dây pha, hay còn gọi là dây nóng (hot wire): là loại dây dẫn điện có mang điện áp, đóng vai trò cung cấp năng lượng cho các thiết bị hoạt động.

Dây trung tính, hay còn gọi là dây nguội: là loại dây dẫn không mang dòng, nhưng có nhiệm vụ hoàn thành đường đi của dòng điện bằng cách đưa dòng trở lại điểm nguồn. Nói cách khác, dây trung tính được dùng để đóng kín mạch, giúp dòng điện có thể đi qua tải. Nếu không có dây trung tính, dòng điện sẽ không thể chạy qua thiết bị.

Dây tiếp địa (dây nối đất): đóng vai trò dẫn dòng điện xuống đất – nơi có điện thế bằng 0, giúp hạn chế các sự cố về điện. Dây nối đất thường được ký hiệu màu vàng xanh.

2.1 Dây cáp điện là gì?

Dây cáp điện được tạo thành từ nhiều dây dẫn gom lại với nhau, có thể được xếp lớp, xoắn hoặc bện thành bó. Cấu trúc cơ bản của cáp thường bao gồm: lõi dẫn điện, lớp cách điện và vỏ bọc ngoài.

Lõi dẫn điện: Đóng vai trò truyền tải điện năng, thường được làm bằng đồng do có khả năng dẫn điện tốt. Các vật liệu khác như nhôm hay nhôm mạ đồng (CCA) cũng được sử dụng.

Lớp cách điện: Có nhiệm vụ cách ly lõi dẫn điện, ngăn điện chạy sang các thành phần khác hoặc đi theo đường không mong muốn.

Lớp vỏ bảo vệ: giúp bảo vệ cáp khỏi tác động cơ học, tiếp xúc của con người, nước, hóa chất, và các yếu tố môi trường khác.

Ngoài ra, để tăng cường thêm đặc tính cơ học cho cáp, một số sản phẩm cáp điện có thể được bổ sung thêm lớp giáp hoặc lớp chống nhiễu.

Tổng hợp những thông tin cần biết về cáp điện

2.2 Chức năng và ứng dụng của dây cáp điện

Dây cáp điện không chỉ truyền năng lượng mà còn đóng vai trò quan trọng trong toàn bộ hệ thống công nghiệp. Tùy theo từng loại cáp điện và ứng dụng cụ thể mà dây cáp điện có thể thực hiện một hay nhiều chức năng khác nhau:

Truyền tải điện năng: Dẫn điện áp hạ thế, trung thế hoặc cao thế đến máy móc, thiết bị sản xuất và hệ thống điện tòa nhà.

Truyền tín hiệu điều khiển: Kết nối cảm biến, PLC, đảm bảo hoạt động chính xác và đồng bộ.

Truyền dữ liệu và thông tin: Cáp mạng, cáp quang và cáp truyền thông giúp hệ thống tự động hóa vận hành hiệu quả.

Truyền tín hiệu đo lường: Cáp tín hiệu từ cảm biến đo nhiệt độ, áp suất, lưu lượng… đảm bảo dữ liệu chính xác và ổn định.

Bảo vệ và an toàn: Dây nối đất, dây chống nhiễu, cáp chống cháy giúp giảm nguy cơ điện giật, hỏa hoạn và duy trì hoạt động trong điều kiện khẩn cấp.

Điều khiển động cơ: Cáp động lực và cáp servo truyền điện năng và tín hiệu cho động cơ, biến tần, yêu cầu chịu rung, và chống nhiễu.

Ứng dụng đặc thù: Cáp chống gặm nhấm, cáp chịu hóa chất, cáp ngoài trời, dây cáp dành cho xích cáp đáp ứng các môi trường công nghiệp khắc nghiệt.

2.3 Phân loại dây cáp điện

So với dây điện, dây cáp điện đa dạng hơn và được phân loại dựa vào nhiều tiêu chí khác nhau. Một số cách phân loại dây cáp điện phổ biến như:

Phân loại theo lõi dẫn điện: cáp lõi đồng, lõi nhôm, lõi đồng mạ thiếc, cáp class 5…

Phân loại theo vật liệu lớp cách điện và vỏ bảo vệ: Cáp PVC, PUR, TPE, XLPE, cao su, silicone…

Phân loại theo ứng dụng: Cáp điều khiển, cáp dữ liệu, cáp quang, cáp âm thanh, cáp mạng ethernet, cáp reeling, cáp servo motor, cáp chịu nhiệt…

Phân loại theo đặc tính cáp: cáp chống cháy, cáp chậm cháy, cáp chôn trực tiếp, cáp chịu dầu, cáp chống hóa chất

Phân loại theo điện áp: cáp 0.6/1kV, 300/500V, 450/750V, 18/30kV….

Một số cách phân loại khác như số lõi (lõi đơn, đa lõi), cấu trúc cáp (cáp CV, CVV, CXV), các tiêu chuẩn (IEC, DIN VDE, ECOLAB, UL/CSA)…

Khám phá danh mục cáp điện của HELUKABEL cho các ngành công nghiệp

Dù là dây dẫn điện hay dây cáp điện, HELUKABEL với danh mục sản phẩm hơn 33000 mã sản phẩm, mang đến giải pháp kết nối điện toàn diện cho các ngành công nghiệp

Dây đồng trần chuyên dùng cho ứng dụng nối đất với nhiều phiên bản:

Lõi dẫn điện tròn, phiên bản dây đồng trần hoặc mạ thiếc, từ class 2 đến class 6/7

Lõi dẫn điện bện tròn, phiên bản dây đồng trần hoặc mạ thiếc, từ class 6/4 đến class 6/7