Giải pháp chống động vật gặm nhấm ở dây cáp DC và cáp quang

Cáp quang và cáp DC chống gặm nhấm là loại cáp được thiết kế đặc biệt để ngăn ngừa hư hỏng do động vật gặm nhấm như chuột và mối gây ra. Những dòng cáp này thường được trang bị lớp bảo vệ bằng thép, sợi thủy tinh hoặc các vật liệu khác có khả năng chống cắn khác, giúp đảm bảo an toàn, bền bỉ và kéo dài tuổi thọ cho hệ thống cáp.

Chuột và các loài gặm nhấm khác có xu hướng tự nhiên là cắn phá mọi vật, bao gồm cả dây cáp điện, gây ra nhiều vấn đề nghiêm trọng cho hệ thống điện. Với bộ răng sắc nhọn, chúng có thể cắn xuyên lớp cách điện, làm lộ phần lõi dẫn điện và gây hư hại đáng kể. Khi đó, chi phí sửa chữa thường rất cao, vì nhiều dây cáp điện bị hỏng phải thay mới hoàn toàn để đảm bảo hệ thống hoạt động trở lại.

1. Tại sao động vật gặm nhấm thường có xu hướng cắn phá dây cáp DC và cáp quang?

Một số vị trí lắp đặt của cáp DC và cáp quang tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của động vật gặm nhấm

Một số vị trí lắp đặt của cáp DC và cáp quang tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của động vật gặm nhấm

Các loài gặm nhấm là sinh vật thích nghi rất tốt, thường tìm đến các khu vực ấm áp, kín đáo để làm tổ và sinh sản. Dây cáp điện thường được lắp đặt ở những nơi vừa kín đáo vừa giữ nhiệt, khiến chúng trở thành điểm đến hấp dẫn.

Dây cáp điện có thể xuất hiện ở nhiều vị trí như gác mái, tầng hầm, trong tường, hoặc các phòng kỹ thuật – những khu vực tối, được cách nhiệt tốt. Nhiệt tỏa ra từ dòng điện chạy trong dây giúp các không gian này ấm hơn, thu hút chuột tìm đến. Ngoài ra, những khu vực này tạo thêm nơi trú ẩn, giúp chuột dễ dàng di chuyển và gặm phá mà không bị phát hiện.

Sự kết hợp giữa nhiệt độ ấm và không gian kín đáo không chỉ khiến chuột xâm nhập nhiều hơn mà còn làm tăng khả năng chúng bắt gặp dây cáp. Khi đó, bản năng gặm nhấm sẽ khiến chúng cắn phá dây, gây hư hại có thể ảnh hưởng đến toàn bộ hệ thống điện. Điều này càng nhấn mạnh tầm quan trọng của các biện pháp phòng ngừa, chẳng hạn như sử dụng cáp chống gặm nhấm, để giảm thiểu rủi ro trong các khu vực dễ bị xâm nhập.

Mức độ rủi ro phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm loài gặm nhấm cụ thể, hình thức lắp đặt và khu vực địa lý. Chẳng hạn, cáp quang chôn trực tiếp thường dễ bị tấn công bởi chuột đồng. Trong khi đó, cáp treo trên không lại dễ bị sóc cắn phá – đặc biệt ở những nơi có cây cối gần đường cáp, tạo điều kiện cho sóc tiếp cận dễ dàng.

2. Các vấn đề thường gặp khi dây cáp điện bị động vật gặm nhấm cắn hư hại

Mối đe dọa từ các loài gặm nhấm đối với hệ thống quang điện

Mối đe dọa từ các loài gặm nhấm đối với hệ thống quang điện

2.1 Chập điện và lỗi hệ thống

    Chập điện do lõi dẫn bị lộ: Khi động vật gặm nhấm cắn rách lớp cách điện, lõi dây đồng hoặc nhôm dễ bị lộ ra. Chỉ cần hai lõi chạm vào nhau hoặc tiếp xúc với vật liệu dẫn điện, dòng điện sẽ đi lệch hướng và tạo ra hiện tượng đoản mạch. Hậu quả thường thấy bao gồm mất điện đột ngột, aptomat nhảy liên tục hoặc cầu chì bị đứt. Trong trường hợp nghiêm trọng hơn, dòng điện tăng vọt tạo ra lượng nhiệt lớn có thể làm nóng chảy dây dẫn và gây cháy.

    Thiết bị hoạt động chập chờn hoặc ngừng hẳn: Lớp cách điện bị phá hủy khiến dòng điện cung cấp cho thiết bị không ổn định. Các thiết bị điện có thể hoạt động không ổn định, tự tắt hoặc hỏng hoàn toàn. Điều này đặc biệt nguy hiểm trong các hệ thống điều khiển công nghiệp khi chỉ một dây bị cắn hỏng cũng có thể làm cả dây chuyền ngừng hoạt động.

    Ảnh hưởng đến hiệu suất máy móc công nghiệp: Trong nhà máy hoặc khu sản xuất, dây cáp bị chuột cắn có thể gây lỗi cho các thiết bị quan trọng như tủ điều khiển, cảm biến, hệ thống truyền động… Việc máy móc ngừng chạy làm chậm tiến độ sản xuất, gây đình trệ và thiệt hại tài chính đáng kể, đồng thời tăng nguy cơ mất an toàn cho người vận hành.

Nguy cơ bị cháy nổ do động vật gặm nhấm cắn phá

Nguy cơ bị cháy nổ do động vật gặm nhấm cắn phá

2.2 Tăng nguy cơ cháy nổ do dây dẫn điện bị lộ

    Đoản mạch gây phát nhiệt và tia lửa: Một khi lõi dẫn điện bị phơi ra ngoài, chỉ cần có sự tiếp xúc không mong muốn, tia lửa điện có thể xuất hiện. Nếu khu vực xung quanh có vật liệu dễ cháy (gỗ, vật liệu cách nhiệt, bụi vải…), khả năng bùng cháy là rất cao.

    Dây dẫn quá nhiệt do mất lớp bảo vệ: Dây cáp điện khi mất lớp cách điện sẽ tỏa nhiệt mạnh hơn bình thường. Nếu tiếp tục chịu tải trong thời gian dài, lớp vỏ còn lại hoặc vật liệu gần đó có thể bắt cháy. Điều này đặc biệt nguy hiểm ở những nơi hệ thống dây chạy dày đặc như trần nhà, tủ điện hoặc khoang kỹ thuật.

    Khó phát hiện sớm: Điểm đặc biệt nguy hiểm của hỏa hoạn do chuột cắn dây là chúng thường bắt đầu ở những vị trí khuất tầm nhìn — bên trong tường, dưới sàn, trên gác mái. Ngọn lửa âm ỉ có thể cháy hàng giờ trước khi lộ ra bên ngoài, dẫn đến thiệt hại lớn cho cả công trình.

2.3 Chi phí sửa chữa và bảo trì cao do phải thay dây thường xuyên

    Chi phí thay dây liên tục: Một đoạn dây bị gặm nhấm phá hỏng buộc phải thay mới. Tại những công trình có hệ thống điện phức tạp, việc thay dây tốn nhiều vật tư và nhân lực. Nếu sử dụng loại cáp chống chuột hoặc cáp chuyên dụng, chi phí càng cao.

    Chi phí nhân công lớn do vị trí dây khó tiếp cận: Việc xử lý dây hư hỏng không chỉ là thay dây mà còn phải tháo dỡ lớp trần, tường hoặc máng cáp để tiếp cận điểm hư hỏng. Chi phí nhân công, thời gian xử lý và chi phí kỹ thuật theo giờ đều tăng thêm.

    Gián đoạn hoạt động và mất năng suất: Trong doanh nghiệp, chỉ một dây tín hiệu hoặc dây nguồn bị chuột cắn cũng có thể khiến hệ thống máy móc ngừng hoạt động. Điều này gây mất năng suất, giảm doanh thu và làm ảnh hưởng đến tiến độ giao hàng hoặc trải nghiệm khách hàng.

    Chi phí bảo trì lặp lại nếu không xử lý tận gốc: Nếu ổ chuột hoặc đường xâm nhập của chúng không được xử lý triệt để, nguy cơ tái diễn là rất cao. Chủ công trình sẽ phải kiểm tra, bảo trì và sửa chữa liên tục, dẫn đến chi phí lặp lại theo chu kỳ - vừa tốn kém, vừa ảnh hưởng hoạt động lâu dài.

3. Giải pháp chống gặm nhấm ở dây cáp DC và cáp quang

Có nhiều phương pháp chống gặm nhấm ở dây cáp điện khác nhau. Một số phương pháp phổ biến bao gồm:

3.1 Sử dụng lớp giáp thép gợn sóng phủ copolymer

Đây là một trong những phương pháp được sử dụng phổ biến nhất để bảo vệ cáp quang trước sự tấn công của động vật gặm nhấm. Hiện nay, nhiều nhà mạng viễn thông sử dụng lớp giáp thép phủ copolymer để chống chuột. Với lớp băng thép gợn sóng phủ copolymer, lõi cáp được bảo vệ gần như 100% khỏi nguy cơ bị chuột cắn phá.

Cáp quang sử dụng giáp thép gợn sóng có độ linh hoạt cao hơn so với cáp sử dụng băng thép mạ kẽm hoặc dây thép mạ kẽm. Ngoài ra, đường kính và trọng lượng của loại cáp này cũng thấp hơn so với giáp thép mạ kẽm hay cáp giáp thép dạng sợi to, giúp thi công và lắp đặt dễ dàng hơn.

Tìm hiểu thêm: Ý nghĩa của lớp giáp đối với dây cáp điện

3.2 Sử dụng lớp giáp thép mạ kẽm

Trong thực tế ứng dụng cho cáp quang, lớp giáp thép mạ kẽm thường được đặt giữa lớp vỏ trong và lớp vỏ ngoài của cáp. Với cấu trúc này, lõi cáp được bảo vệ gần như 100% khỏi sự tấn công của động vật gặm nhấm.

Các loại cáp có cấu trúc gia cường này được sử dụng trong những khu vực có điều kiện vận hành khắc nghiệt, chẳng hạn như yêu cầu chịu lực nén cao, chịu va đập mạnh hoặc chịu lực kéo lớn.

Dây cáp quang A-DQ(ZN)B2Y, stranded có lớp giáp phi kim GRP

Dây cáp quang A-DQ(ZN)B2Y, stranded có lớp giáp phi kim GRP

3.3 Sử dụng lớp giáp phi kim loại – Flat GRP hoặc Flat FRP trên lõi cáp

Phương pháp này thường được sử dụng cho các loại cáp quang không chứa thành phần kim loại. Trong cấu trúc này, một vật liệu phi kim đặc biệt gọi là flat GRP (Glass Reinforced Plastic) hoặc flat FRP (Fiber Reinforced Plastic) được bố trí trên lõi cáp hoặc giữa lớp vỏ trong và lớp vỏ ngoài. Nhờ lớp giáp phi kim này, cáp được bảo vệ khỏi tác động của động vật gặm nhấm.

Một ưu điểm khác của loại cáp này là không cần nối đất, do trong cấu tạo cáp hoàn toàn không có lớp kim loại.

Dây cáp quang A-DSQ(ZN)B2Y có lớp giáp sợi thủy tinh

Dây cáp quang A-DSQ(ZN)B2Y có lớp giáp sợi thủy tinh

3.4 Sợi thủy tinh với mật độ nhất định trên lõi cáp hoặc lớp vỏ trong

Trong những năm gần đây, một phương pháp ngày càng được áp dụng để bảo vệ cáp quang khỏi động vật gặm nhấm là sử dụng sợi thủy tinh với mật độ nhất định (theo trọng lượng) được bố trí trên lõi cáp hoặc lớp vỏ trong.

Phương pháp này giúp bảo vệ hiệu quả cáp khỏi những loài gặm nhấm nhỏ. Ngay cả khi động vật gặm nhấm làm hư hại lớp vỏ ngoài của cáp, chúng cũng không thể xuyên qua lớp sợi thủy tinh để tiếp cận lõi cáp.

Một trong những lý do chính khiến chuột không thể tiếp cận lõi cáp là sợi thủy tinh dễ gãy và có thể làm đau miệng hoặc lưỡi của chúng, khiến chúng bỏ ý định cắn hay gặm nhấm.

3.5 Ứng dụng chất phụ gia hóa học vào lớp vỏ ngoài của cáp điện

Trong phương pháp này, các chất phụ gia đặc biệt có khả năng gây khó chịu cho động vật gặm nhấm được thêm vào lớp vỏ ngoài của cáp. Những chất phụ gia này giúp bảo vệ cáp bằng cách tạo vị khó chịu hoặc phát ra mùi hôi khi chuột tiếp cận hoặc cắn cáp, khiến chúng bỏ ý định gặm nhấm.

Về hiệu quả kinh tế và đơn giản trong thao tác, việc thêm một tỷ lệ nhất định chất chống chuột (capsaicin) vào lớp vỏ cáp được coi là lựa chọn tốt nhất, nếu có thể đảm bảo tác dụng chống chuột lâu dài. Tuy nhiên, về bảo vệ môi trường và độ bền sản phẩm, còn tồn tại các vấn đề cần giải quyết khi sử dụng capsaicin:

    Sự bay hơi trong quá trình sản xuất: Khi trộn capsaicin với vật liệu vỏ cáp và đùn bằng máy, một lượng lớn khí cay sẽ bay ra, lan nhanh trong xưởng và gây hại đường hô hấp.

    Sự mất dần của capsaicin trong môi trường ngoài trời: Theo thời gian, capsaicin trong vật liệu vỏ cáp sẽ bị mất đi, do đó hiệu quả chống chuột và thời gian bảo vệ của cáp khó được đảm bảo.

Do đó, phương pháp chống chuột bằng hóa chất không được khuyến khích sử dụng.

Độ dày của dây cáp điện ảnh hưởng đến khả năng chống gặm nhấm

3.6 Vật liệu và độ dày của dây cáp điện

Vật liệu sử dụng để chế tạo cáp đóng vai trò rất quan trọng trong việc bảo vệ cáp khỏi động vật gặm nhấm. Một số vật liệu bền bỉ, có đặc tính cơ học tốt và khó gặm nhấm, khiến chuột không thích tiếp cận. Ví dụ:

  • Cáp có lớp vỏ ngoài XLPE: nổi bật với độ bền cơ học cao và khả năng chịu hóa chất tốt, là vật liệu cứng chắc khiến chuột khó cắn phá.
  • Cáp có lớp vỏ ngoài PVC: là lựa chọn phổ biến, chi phí thấp, linh hoạt và vẫn cung cấp mức độ bảo vệ nhất định chống hư hại do chuột.

Một yếu tố khác là độ dày của lớp vỏ ngoài. Lớp vỏ càng dày thường bảo vệ cáp tốt hơn. Nhà sản xuất có thể điều chỉnh độ dày vỏ trong quá trình sản xuất để tăng khả năng chống gặm nhấm. Tuy nhiên, cần cân nhắc giữa độ dày và tính linh hoạt của cáp, vì lớp vỏ quá dày có thể làm cáp cứng, khó lắp đặt.

Thông tin kỹ thuật: Tiện diện dây dẫn là gì? Ý nghĩa của tiết diện dây dẫn khi lựa chọn cáp điện

4. Dây cáp điện HELUKABEL cho động vật gặm nhấm

Dây cáp DC SOLARFLEX®-X H1Z2Z2-K NTS

4.1 Dây cáp DC chống gặm nhấm

Ở một số môi trường lắp đặt nhất định (khí hậu nhiệt đới, lắp đặt ngoài trời, mô hình điện mặt trời kết hợp nông nghiệp…), dây DC phải đối mặt với thách thức về động vật gặm nhấm. Do đó, để giải quyết vấn đề này, HELUKABEL mang đến sản phẩm dây DC SOLARFLEX®-X H1Z2Z2-K NTS với đặc điểm như sau:

    Được bổ sung thêm lớp bện thép không gỉ loại V2A, giúp tăng cường đặc tính cơ học cho sản phẩm, trang bị khả năng chống chịu tốt trước động vật gặm nhấm

    Thiết kế lõi đồng mạ thiết, class 5 giúp tăng cường khả năng chống oxy hóa và chống mài mòn ở sản phẩm

    Lớp cách điện và lớp vỏ bảo vệ được làm từ vật liệu liên kết chéo, giúp tăng cường đặc tính cơ học cho dòng cáp DC và khả năng bảo vệ trước tác động của môi trường.

Khám phá danh mục cáp DC của HELUKABEL

Một số sản phẩm cáp quang HELUKABEL có lớp giáp sợi thủy tinh

Một số sản phẩm cáp quang HELUKABEL có lớp giáp sợi thủy tinh

4.2 Dây cáp quang HELUKABEL với lớp giáp bằng sợi thủy tinh

Danh mục cáp quang HELUCOM® của chúng tôi được thiết kế với cấu trúc dễ thi công và chống gặm nhấm hiệu quả. Bao quanh sợi cáp là lớp giáp sợi thủy tinh (glass yarns) kết hợp với vải nở trương (swelling fleece), giúp cáp có khả năng:

  • Chống chuột và loài gặm nhấm
  • Giảm lực kéo tác động lên cáp
  • Chống thấm dọc theo chiều dài cáp

Bên cạnh lớp giáp bằng sợi thủy tinh, các sản phẩm cáp quang của HELUKABEL còn được trang bị thêm bộ giảm lực kéo (strain relief element). Đây là một bộ phận không thể thiếu trong việc dẫn hướng và bảo vệ cáp trong các ứng dụng công nghiệp. Ưu điểm:

  • Giảm ứng suất cơ học và tăng tuổi thọ dây cáp
  • Lực giữ cao, bảo vệ cáp hiệu quả
  • Lắp đặt nhanh hơn
  • Tối ưu không gian lắp đặt

Tìm hiểu chi tiết về đặc điểm cấu tạo và ứng dụng của cáp quang

Sản phẩm cáp quangStrain relief elementSố sợi quangƯu điểm nổi bậtPart no.
A/I-VQ(ZN)BHAramide4 - 12Thiết kế tiết kiệm không gian82804
A/I-DQ(ZN)BHSợi thủy tinh4 - 24Không chứa halogen, CPR Eca82792
A/I-DQ(ZN)BH, centralSợi thủy tinh4 - 2480270
A/I-DQ(ZN)BH, strandedSợi thủy tinh, Có thêm lớp gia cường GRP24 -96 81495
A/I-DQ(ZN)BHAramide4 - 12Đảm bảo tính toàn vẹn chức năng theo tiêu chuẩn DIN 4102-12 E30 (30 phút).801217
A-DQ(ZN)B2Y, central; A-DQ(ZN)B2Y, centralSợi thủy tinh2 - 24Chống gặm nhấm tốt, chịu lực kéo, chống thấm theo chiều dài cáp800754 / 80196
A-DQ(ZN)B2Y, strandedSợi thủy tinh24 - 14481382
A-DQ(ZN)B2Y fibre combi, strandedSợi thủy tinh, có thêm lớp gia cường GRP24 - 48803037
A-DF(ZN)B2YAramide, có thêm lớp gia cường GRP2 - 14480100
A-DSQ(ZN)B2YSợi thủy tinh4Đặc biệt sử dụng cho các ứng dụng đo nhiệt độ bằng cáp quang81209
AT-V(ZN)HH(ZN)B2YAramide4 801352
AT-V(ZN)H(ZN)BHAramide4Có thể dùng cho giao thức truyền thông PROFIBUS và PROFInet805687
AT-V(ZN)H(ZN)BH; AT-WQ(ZN)H(ZN)B2YAramide, có thêm lớp gia cường GRP2 805445 / 805692
AT-VQH(ZN)B2YAramide, có thêm lớp gia cường GRP2Khoảng cách truyền tải lên đến 300m801196

4.3 Các sản phẩm dây cáp quang chống gặm nhấm khác của HELUKABEL

Bên cạnh các sản phẩm cáp quang với lớp giáp bằng sợi thủy tinh, HELUKABEL còn có những sản phẩm cáp quang có khả năng chống động gặm nhấm khác như:

Sản phẩm cáp quangLớp giápStrain relief elementSố sợi quangƯu điểm nổi bậtPart no.
A/I-D(ZN)BH(SR)HBăng thépSợi thủy tinh4 - 12Đảm bảo tính toàn vẹn chức năng theo tiêu chuẩn IEC 60331-25 trong 90, phút (lên đến 750°C)803917
A-DF(ZN)2Y4YPAAramide2 – 144 80915
A-DQ(ZN)(SR)2YSteel ribSợi thủy tinh4- 24 802917
A-DF(ZN)2Y(SR)2YSteel ribAramide12 - 60 805244
A-DF(ZN)2Y(SR)2YSteel ribAramide12 - 144Phù hợp cho lĩnh vực viễn thông cần đáp ứng tiêu chuẩn ARCOR82190

4.4 Phụ kiện bảo vệ cáp

Để bảo vệ tốt hơn dây cáp DC hay cáp quang trước động vật gặm nhấm, người dùng có thể cân nhắc đến việc sử dụng một số phụ kiện bảo vệ cáp khi lắp đặt như sau:

    Ống bảo vệ cáp (conduit): Mang lại khả năng bảo vệ cơ học và một số tác nhân môi trường

    Ống bện bảo vệ cáp (braided sleeve): Tăng cường thêm khả năng bảo vệ cơ học của cáp

Khám phá danh mục phụ kiện bảo vệ cáp của HELUKABEL

Phụ kiện ống bện bảo vệ cáp

Nếu vẫn còn băn khoăn, đừng quên liên hệ ngay đội ngũ kỹ sư của HELUKABEL Việt Nam để được giải đáp chi tiết.

HELUKABEL® Vietnam

Địa chỉ 905 Nguyễn Kiệm, Phường Hạnh Thông, Thành phố Hồ Chí Minh 700000
Email info@helukabel.com.vn
Hotline +84 28 77755578
Website www.helukabel.com.vn
Khám phá và đặt mua các sản phẩm của chúng tôi trên Tiki | Shopee | Lazada | Product finder
Kết nối với chúng tôi trên Facebook | LinkedIn | Instagram | Youtube | Zalo | WhatsApp | Tiktok | Spotify
Trở lại bảng tin